KYC Nedir Ne İşe Yarar?

KYC, Know Your Customer sözünün baş harflerinden türetilmiş bir ifade. Türkçe’ye müşterini tanı olarak çevrilmiş olsa da genellikle bir çok kişi ve kurumun diline KYC olarak yerleşmiş durumda ve biz de bu blogda müşterini tanı yerine KYC, müşterini uzaktan tanı yerine de RKYC (Remote Know Your Customer)  ifadelerini kullanacağız. 

KYC, firma veya kuruluşların müşterilerini sisteme kayıt ederken ya da kayıtlı oldukları sisteme girmelerine izin verirken gerçekten tebliğ ettikleri kişiler olduğunu teyit etmek için kullanılan işlemler bütününü ifade ediyor. 

KYC, özellikle finansal kurumlar başta olmak üzere birçok işletme için şu amaçlarla kullanılıyor.

• Dolandırıcılığı ve sahteciliği önlemek,
• Müşterilerin gerçek kişiler olduğunu doğrulamak,
• Müşterinin dürüstlüğünden emin olmak.

Bu süreçlerle hem işletmelerin, hem müşterilerin, hem de ülkesel ve bölgesel düzlemde finansal sistemlerin güvenliğini sağlanmış olur. Sonuncu maddeyi şu şekilde açıklamış olalım. KYC süreci, müşterinin kimliğinin doğrulanmasıyla sona ermez; müşterilerin kimliği ve ekonomik faaliyetlerini takip eder, böylece dolandırıcılık, kara para aklama, illegal ticari faaliyetler ve terör finansmanının engellenmesinde önemli bir rol oynar. 

Know Your Customer (KYC) Neden Önemlidir ?

‍Dijital dönüşüm uzun zamandır hayatımızda, 2020 yılında yaşadığımız Covid 19 pandemisi de dijitalleşme karşıtlarının direncini büyük ölçüde kırdı. Pandemi etkisinin yanı sıra dijitalleşme, hem iş süreçlerinde iyileşme hem de müşteri deneyiminde büyük kolaylık yarattığı için artık birçok sektör için vazgeçilemez hale geldi. 

KYC süreçleri de elbette bu dijitalleşmeden etkilendi. Müşteri ediniminin uzaktan yürütülmesi yaygınlaştıkça RKYC (Remote Know Your Customer) kavramını daha da sık duyar hale geldik. Müşterini Uzaktan Tanı olarak Türkçeye çevirebileceğimiz bu kavram, tüm bu süreçlerin dijital olarak ve uzaktan halledilmesi anlamına geliyor. 

RKYC çözümleri müşterilerin sisteme uzaktan kayıt edilebilmesi için önemli ancak firmaların bu çözümleri adapte ederken bir dizi önlemi dikkate alması gerekiyor. 

• Sektörün uyması gereken regülasyonları takip etmek ve bunlarla yasal olarak uyumlu hale gelmek, 
• Dijital dolandırıcılara karşı tedbirli olmak,
• Süreci müşteriyi yormayacak şekilde inşa etmek.

Şimdi gelin bu maddeleri biraz daha detaylandıralım. 

İlk olarak sektörel ve bölgesel regülasyonlardan bahsedebiliriz. Kanun koyucular ülke ve bölge bazında uzaktan kimlik doğrulama işlemleri için farklı kurallar tanımlayabiliyor. Bu kural farklılıkları, ülkelerin kişisel verileri koruma konusundaki görüşleri ve sektörlerin doğası gereği içinde bulundukları tehlikelerin farklılıklarından kaynaklanıyor. Örnek vermek gerekirse finans sektörü çok daha fazla saldırı tehdidi altındayken eğitim sektöründeki regülasyonlar daha çok kişisel verileri koruma kanunları tarafından şekillendiriliyor. 

İkinci madde ise dijitalleşmenin sadece firmaların değil aynı zamanda dolandırıcıların da işini kolaylaştırması ile alakalı. Dijital işlemlerde sahte ve/veya çalıntı kimlik kullanmak fiziksel işlemlere göre çok daha kolay. Bunun yanı sıra değiştirilmiş kimlik kullanımı, çalıntı kimlik bilgileriyle işlem yapılması gibi birçok risk de ortaya çıkmış oluyor. Bu riskleri dikkate almak ve RKYC adımlarını buna göre tasarlamak hayati öneme sahip. 

Son olarak ise tüm bu süreçlerin müşteri dostu olacak şekilde düzenlenmesi gerekiyor. Müşteri, güvenliğini sağlamak için ne kadar kritik de olsa bu adımları yaparken sıkılıp zorlanırsa yarıda bırakabiliyor. Bu da firmalar için yeni müşteri ediniminde başarısız olmak demek. Bu sebeple sürecin akışkan ve rahat ilerlemesi önemli. 

(R)KYC Çözümlerinin Adımları

Yukarıda da bahsettiğim gibi KYC çözümleri sektörün ihtiyacına göre değişkenlik gösterebilir. Farklı sektörler, farklı regülasyonlara tabi ve farklı düzeyde risklerle mücadele ediyor. Ancak klasik bir müşteri edinimi senaryosunda KYC süreci genellikle şu aşamalardan oluşuyor:

• kimlik kartı doğrulama, (id card verification) 
• biyometrik doğrulama (biometric verification), 
• döküman doğrulama (document capturing), 
• rıza onayı (consent collection).

Uzaktan müşteri edinimin ilk başladığı dönemlerde bu süreçlerin tamamı firma yetkilisi bir müşteri temsilcisi tarafından görüntülü görüşme aracılığı ile gerçekleştiriliyordu. Ancak teknoloji geliştikçe bu sürecin birçok adımı yapay zeka ve makine öğrenmesi sayesinde otomatikleştirildi. 

Bugün Techsign uçtan uca tüm süreci bir yapay zeka asistanı ile çözebiliyor, böylece hem firmaların maliyetlerini düşürüyor, hem müşteriler için daha akıcı süreçler yaratıyor hem de insan kaynaklı hataların önüne geçiyor. 

Uzaktan müşteri ediniminde AI Agent ile ilgili daha detaylı bilgi için tıklayın.

Hangi Sektör Hangi Süreç İçin KYC'ye İhityaç Duyuyor

‍Yukarıda da bahsettiğim gibi iş süreçlerini uzaktan yürütmeye çalışan her sektörün bir noktada KYC çözümlerine ihtiyacı var, ancak sektörün doğasına göre bu ihtiyaçlar da değişiyor. Burada kısaca hangi sektörlerin hangi aşamalarda bu çözümlere ihtiyaç duyduğundan bahsedeceğim.

‍Finans Sektörü

‍Teknoloji her ne kadar iş süreçlerini iyileştirse de bir yandan da sistemleri kötü niyetli kullancılara karşı daha korunmasız hale getiriyor. Bu sebeple firmaların kötü niyetli kullancılardan bir adım önde olması ve sistemlerinin güvenliğini sağlaması şart. Uzaktan işlemlerde en yüksek güvenlik önlemlerine ihtiyaç duyan sektör şüphesiz finans sektörü. Zira finans sektöründe işlenen suç faaliyeti, sadece ilgili kurumu değil; diğer bireyleri, müşterileri ve daha geniş bir ekonomiyi etkileyebiliyor. Bu nedenle finansal kurumların alması gereken önlemler devletler ve devlet üstü kurumlar tarafından sıkı bir şekilde denetleniyor.

Müşterilerin hesap açma, hesaplarına giriş yapma, kredi başvurusu gibi işlemlerinde yüksek güvenlik sağlamak hem müşterilerin, hem de bankaların güvenliğini sağlamak için hayati öneme sahip.

Finansal kuruluşlar hesap açma, hesaba uzaktan erişme, şifre hatırlatması, kredi başvurusu gibi birçok farklı senaryoda  KYC çözümlerine ihtiyaç duyuyor. 

KYC çözümleri söz konusu bu işlemlerde finansal kuruluşlara kimlik tipi tanıması, kimlik üzerindeki bilgilerin doğrulanması, sisteme ulaşmaya çalışan kişinin canlılığının test edilmesi ve yüzünün tanınması gibi bir çok güvenlik önlemi sunarak sistemi kötü niyetli kullanıcılardan korumaya yardımcı oluyor. 

Fintech ve Kripto

Finans ve teknolojiyi bir araya getiren fintech sektörü ve yeni bir ekonomi yaratan kripto çözümleri de tıpkı finans sektörü gibi kötü niyetli kullanıcıların en çok manipüle etmek istediği sektörlerden. KYC çözümleri bu sektörler için hem firmaların güvenilirliğini, hem de kullanıcı hesaplarının güvenliğini sağlamak için önemli bir araç. 

Doğası gereği yasadışı faaliyetlerin finansmanında yoğun olarak kullanılan bu sektörler kendilerini güvenli alnda tutmak için kimlik doğrulama çözümlerinin tüm modüllerini aktif olarak kullanıyor. 

Kripo sektöründe KYC ile ilgili daha detaylı bilgi için tıklayın.

Oyun ve Bahis Sektörü

Uzaktan kimlik doğrulama sadece finans sektörünü ilgilendiren bir konuymuş gibi görünse de esasen birçok sektörü yakından ilgilendiriyor. Oyun ve bahis sektörü de bunlardan biri. 

Tüm bahis sektöründe ve kimi oyun sitelerinde reşit olmayan kullanıcıları korumak için 18 yaş sınırı bulunuyor. Birçok ülke bununla ilgili sıkı regülasyonlar uyguluyor. 

18 yaş altındaki kullancıların tespiti için bu siteler genellikle kullanıcıya “18 yaşın altında mısın” sorusunu sorup kullanıcının beyanına dayalı bir doğrulama yapıyor. Ancak bunun manipülasyona ne kadar açık olduğunu herhalde tartışmaya bile gerek yok. Zaten kanun koyucular da bu durumun farkında ve regülasyonlar son zamanlarda değişmeye başladı. Kişinin bir kimlik kartı ibraz etmesi ve yüz doğrulama ile o kimliğin kendisine ait olduğunu ispat etmesi özellikle bahis sitelerinde gittikçe yaygınlaşan bir kullanım olmaya başladı. 

Yaş doğrulamada kullanılan yöntemlerle ilgili daha detaylı bilgi için tıklayın.

Yaş doğrulamasının yanı sıra bot hesaplarla mücadelede de KYC’nin canlılık modülü oldukça etkili bir araç sunuyor. 

E-ticaret Siteleri

‍Kötü niyetli kullanıcıların tehdidi altında olan bir diğer sektör de hızlı bir dijitalleşme sürecinde olan ticaret sektörü. Özellikle alıcı ve satıcı arasında aracı işlevi gören ve pazar yeri olarak tanımlanan siteler, kötü niyetli kişilerin hedefinde.

Kimlik bilgilerinin derin web’de satıldığı, her gün yeni bir kimlik verisi sızıdırılmasına yönelik haberler duyulan bu günlerde yalnızca kimlik bilgisi ile satıcı hesabı açmaya izin vermek pazar yerleri için önemli bir güvenlik açığı teşkil ediyor. Birden fazla satıcı hesabı açan kötü niyetli satıcılar sahip olmadıkları ürünleri sattıklarını idda ederek kişileri dolandırıyor, hesaplarını kapattıklarında yanlış bilgilerle giriş yaptıkları için takip edilemez durumda oluyorlar. Bu dolandırıcılık yöntemi alıcılar açısından maddi kayba, pazaryerleri için ise repütasyon kaybına yol açıyor.

Tüm bu sebeplerle pazar yerleri başta olmak üzere e ticaret siteleri satıcı profillerini yüksek güvenlikle doğrulamaya yöneliyor. E-ticaret siteleri sistemlerine ekledikleri KYC çözümleri ile satıcının kimlik numarasını doğrudan kimliğinden alarak saklayarak, aynı kişinin birden fazla hesap açmasını engelliyor; yüz tanıma sistemiyle hesaba girmeye çalışan kişinin kaydedilen kimlikteki kişi olduğunu doğruluyor. Bu basit ama etkili çözümlerle müşterilerini ve marka imajını kötü niyetli kullanıcılardan koruyor. 

Sosyal Medya 

2024 yılında İngiltere ve Avustralya sosyal medya kullanımına yaş sınırı getirdi. 2025 yılında birçok ülkenin bu trendi devam ettirmesi bekleniyor. 

Bu yeni düzenlemeye göre yeni kullanıcıların hesap açarken ulusal kimlik, sürücü belgesi ya da kredi kartı gibi yaşını ispatlayacak bir belge ibraz etmesi gerekecek. Tabii ki bu kimliğin gerçekten hesap açmaya çalışan kişiye ait olduğunun da doğrulanması şart. Bunun nasıl yapılacağı konusunda henüz bir fikir birliğine varılmış değil. Erişkin olmayan bireylerin biyometrik verilerine erişim ve depolama konusu birçok tartışmaya yol açıyor. Ancak biyometrik doğrulama olmadan yapılacak bir yaş doğrulamanın sağlıklı olmayacağı da hemen herkes tarafından kabul edilen bir gerçek. 

Araç Kiralama Firmaları

Araç kiralama kötü niyetli kullanıcıların en aktif olduğu sektörlerden biri. Her sene yüz binlerce kiralık araba çalınıyor ve bu hırsızlık eylemleri çalıntı ya da sahte kimliklerle gerçekleştirildiği için araba kiralama firmaları zararlarını tazmin etmekte güçlük çekiyor. Zira dolandırıcılar insan gözünün ayrıt edemeyeceği kadar başarılı sahte kimlikler üretiyor. Doalyısıyla kimlik bilgisi veya kimlik fotokopisi alarak yapılan bir kimlik doğrulama hantal bir iş süreci yaratıyor olmasının yanı sıra güvenlik açısından da açık yaratıyor. 

‍Araç kiralama firmaları bu sebeple son yıllarda hızlı bir dijitalleşme sürecinde. Birçok uluslararası büyük marka hem kısa hem de uzun vadeli kiralamalar için müşterilerini kendi uygulamalarını kullanmaya yönlendiriyor. Sistemlerine implente ettikleri KYC çözümleri ile müşterisinin gerçek bir kişi olduğundan, geçerli bir kimlik kartı ibraz ettiğinden ve ibraz ettiği kimlik kartının kendisine ait olduğundan emin oluyor. Böylece riskleri en aza indirgiyor. 

Sağlık Sektörü 

KYC çözümlerinin genelde iş süreçlerini uzaktan halleden sektörler tarafından kullanıldığını görüyoruz. Sağlık sektörü de yüz yüze ilişkilerin en yoğun olduğu alanlardan biri. Ancak yine de sağlık hizmeti sunan firmalar da KYC çözümlerine ihityaç duyuyor!

Sağlık sektörü de tıpkı tüm diğer sektörler gibi bir dijital dönüşüm geçiriyor. Çevrimiçi konsültasyonlar yaygınlaşıyor, sağlık turizmi için ülkeler arası seyahat yapanlar artıyor. Dolayısıyla sağlık hizmeti veren firmaların hem hasta hem de doktor kimliğini doğrulaması gereken senaryolar artıyor. Burada da hastayı yormayan akıcı süreçler yaratmak büyük önem kazanıyor.

Güvenlik 

Havaalanları güvenlik ihtiyacının en sıkı düzenlendiği yerlerin başında geliyor. Doğası gereği kimlik doğrulamanın uzaktan yapılması için elverişli değil elbette, ancak hıza ve güvenliğe üst safhada ihityaç duyulan havaalanlarında kimlik doğrulamanın otomatikleştirilmesi iş akışları ve yolcular için büyük kolaylık sağlıyor. Birçok havaalanı sınır kontrollerini otomatik pasaport ve yüz doğrulama yöntemleriyle gerçekleştirerek süreçleri yolcular için daha hızlı hale getiriyor ve aynı zamanda insan gözüyle ayrıt edilemeyecek sahtekarlıkların da önüne geçiyor. 

Turizm 

Konaklama ve ulaşım servisleri KYC çözümlerine talebi artan diğer sektörlerden. Rezervasyon aşamasında uzaktan yapılan müşteri doğrulaması işlemleri check in ve check out süreçlerini kolaylaştırıp hızlandırıyor. Müşterilere self check in yapma olanağını da sunan firmalar böylece daha verimli iş süreçleri yaratmış oluyor. 

Techsign KYC Hizmetleri 

Techsign, sekiz senedir farklı sektörden firmalara dijital dönüşüm yolculuğunda destek oluyor ve bu yolculuğu güvenli ve emin bir şekilde tamamlamaları konusunda yol arkadaşlığı yapıyor. 

Sektörel ihtiyaçların farklılığını dikkate alan, müşterileriyle birlikte dinamik bir risk yönetim planı hazırlayarak süreç inşa eden Techsign, terzi işi çözümleriyle müşterilerini gereksiz yüklerden de koruyor. 

Siz de firmanızı dijitalleştirirken size özel çözümlerle güvenlik açıklarını kapatmak isterseniz bize hemen ulaşın!

info@techsign.com.tr

‍